Αναφυλακτικό shock: IgG αντισώματα και ουδετερόφιλα παίζουν ένα απρόσμενο ρόλο

Το αναφυλακτικό σοκ, είναι μια  αλλεργική αντίδραση που μπορεί να αποβεί θανατηφόρος. Μπορείτε να διαβάσετε λεπτομέρειες εδώ http://t.ly/bDZAG

Κάποιες φορές προκαλείται από τη χρήση φαρμάκων κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης. Στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις  μπορεί να αποδειχθεί ότι οι ασθενείς έχουν IgE αντισώματα εναντίων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται κατά την επέμβαση.  Σε 10 έως 20% των αναφυλακτικών shock  δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν τη συμμετοχή IgE αντισωμάτων. Οι ομάδες του ινστιτούτου Pasteur, του Inserm, του Παρισινού Νοσοκομειακού Δικτύου (AP-HP), του CNRS, και του Πανεπιστημίου της Σορβόννης έχουν εντοπίσει επιτυχώς έναν νέο παθολογικό μηχανισμό υπεύθυνο για αυτές τις περιπτώσεις που δεν είχαν προηγουμένως διευκρινιστεί. Ουσιαστικά ο μηχανισμός αφορά ενεργοποίηση ουδετεροφίλων από  αντισώματα τάξης IgG. Τα ευρήματα, δημοσιεύτηκαν περιοδικό Science Translational Medicine, και πιστεύεται ότι θα βοηθήσουν στη βελτίωση της διάγνωσης και της θεραπείας αυτού του τύπου των αλλεργικών αντιδράσεων. (reference 2)

Η αναφυλαξία είναι μια αλλεργική αντίδραση υπερευαισθησίας που προκαλείται από μια ακατάλληλη ανοσοαπόκριση μετά την εισαγωγή ενός αβλαβούς αντιγόνου στο σώμα. Όταν αυτό το αντιγόνο δεσμεύεται με αντισώματα που έχουν ήδη παραχθεί , προκαλείται έκκριση μεγάλων ποσοτήτων ισχυρών αγγειοδιασταλτικών μεσολαβητών, οδηγώντας τον ασθενή σε κατάσταση σοκ που μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια  πολλαπλών οργάνων και ακόμη και θάνατο.

Η αναφυλαξία μπορεί να προκληθεί από διάφορες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων (αντιβιοτικά, αντιιφλεγμονώδη, νευρομυϊκοί δεσμευτικοί παράγοντες  κα). Σε αυτή τη μελέτη, οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν σε αλλεργικές αντιδράσεις σε νευρομυϊκούς παράγοντες δέσμευσης (μυοχαλαρωτικά), φάρμακα που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της γενικής αναισθησίας για να προκαλέσουν χαλάρωση μυών. Η συχνότητα εμφάνισης αναφυλακτικού σοκ που προκαλείται από τα μυοχαλαρωτικά  είναι μία περίπτωση σε κάθε 10.000 έως 20.000 χειρουργικές επεμβάσεις, που αντιπροσωπεύουν περίπου 3 έως 5 περιπτώσεις την εβδομάδα στην περιοχή του Παρισιού.

Αν και ήταν ήδη γνωστό ότι τα αντισώματα IgE θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναφυλαξία, οι ομάδες του Ινστιτούτου Pasteur, του Γαλλικού  Νοσοκομειακού Δικτύου (AP-HP), και του Πανεπιστημίου Σορβόννης απέδειξαν σε μια κλινική μελέτη ότι τα αντισώματα IgG μπορεί επίσης να εμπλέκονται σε αναφυλακτικά σοκ που προκαλούνται από φάρμακα. Αυτός ο απροσδόκητος ρόλος των αντισωμάτων IgG είχε ήδη εντοπιστεί σε ποντίκια το 2011 (Reference 1).

Αυτή η πολυκεντρική μελέτη, γνωστή ως “NASA”, ξεκίνησε  το 2012 από μια κοινοπραξία επιστημόνων, κλινικών βιολόγων και αναισθησιολόγων. Η κοινοπραξία παρακολούθησε 86 ασθενείς με περιεγχειρητικό  αναφυλακτικό σοκ και 86 μάρτυρες σε 11 νοσοκομεία στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού, . Τα δείγματα αίματος λήφθηκαν μόλις εμφανίστηκε αναφυλακτικό σοκ στο χειρουργείο, επιτρέποντας στους επιστήμονες να αναγνωρίσουν τον εναλλακτικό μηχανισμό που εξαρτάται από την IgG. Έδειξαν ότι τα αντισώματα IgG ενεργοποιούν τα ουδετερόφιλα (50-70% των λευκών αιμοσφαιρίων), απελευθερώνοντας υψηλές δόσεις επιβλαβών αγγειοδιασταλτικών μεσολαβητών. Η ενεργοποίηση του ουδετερόφιλου ήταν πιο έντονη σε περιπτώσεις σοβαρών σοκ σε σύγκριση με περιπτώσεις μέτριου σοκ. Είναι ενδιαφέρον ότι η οδός IgG-ουδετερόφιλων αναγνωρίστηκε επίσης στις περισσότερες περιπτώσεις σοκ όπου παρατηρήθηκε ο παραδοσιακός μηχανισμός που εξαρτάται από την IgE, υποδηλώνοντας ότι οι IgG και τα ουδετερόφιλα μπορεί να συνεισφέρουν στη σοβαρότητα των περισσοτέρων περιπτώσεων σοκ μέσω ενός πρόσθετου μηχανισμού.

Αυτά τα ευρήματα διασαφηνίζουν το 10 έως 20% των περιπτώσεων αναφυλακτικού σοκ που προηγουμένως δεν είχαν εξήγηση και είναι εξαιρετικά πολύτιμα  για τη διάγνωσης σε αυτούς τους ασθενείς.  

“Αν και τα αντισώματα IgG είναι γνωστό ότι προστατεύουν το σώμα από τη μόλυνση και λειτουργούν ως επιθετικοί παράγοντες σε ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες, στη μελέτη αυτή αποκαλύπτεται ότι μπορεί να εμπλέκονται στην  αναφυλαξία.

Η περαιτέρω αποσαφήνιση των μηχανισμών αυτών θα βοηθήσει στην πρόληψη αλλά και σε νέες θεραπείες μέσω του μπλοκαρίσματος των igG μονοπατιών που εμπλέκονται στην αναφυλαξία.

Journal Reference:

1. Friederike Jönsson, David A. Mancardi, Yoshihiro Kita, Hajime Karasuyama, Bruno Iannascoli, Nico Van Rooijen, Takao Shimizu, Marc Daëron, Pierre Bruhns. Mouse and human neutrophils induce anaphylaxis. Journal of Clinical Investigation, 2011; 121 (4): 1484 DOI: 10.1172/JCI45232
2. An IgG-induced neutrophil activation pathway contributes to human drug-induced anaphylaxis.
   Jönsson F, de Chaisemartin L, Granger V, Gouel-Chéron A, Gillis CM, Zhu Q, Dib F, Nicaise-Roland P, Ganneau C, Hurtado-Nedelec M, Paugam-Burtz C, Necib S, Keita-Meyer H, Le Dorze M, Cholley B, Langeron O, Jacob L, Plaud B, Fischler M, Sauvan C, Guinnepain MT, Montravers P, Aubier M, Bay S, Neukirch C, Tubach F, Longrois D, Chollet-Martin S, Bruhns P
   .Sci Transl Med. 2019 Jul 10;11(500). pii: eaat1479.
   doi: 10.1126/scitranslmed.aat1479