Allergikos
Τα παιδιά με σωματικά ή ψυχικά τραύματα και τα παιδιά που αναπτύσσουν πολλαπλές αλλεργίες τείνουν να υποφέρουν κατά την ενηλικίωση από χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες και ψυχιατρικές διαταραχές. Αυτό έδειξε πρόσφατη έρευνα όπου εντοπίστηκαν πέντε διαφορετικές κατηγορίες πρώιμου προγραμματισμού του ανοσοποιητικού συστήματος.
Το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα σχηματίζεται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας: Η “υπόθεση της υγιεινής” είναι μια ευρέως διαδεδομένη θεωρία. Υποστηρίζει ότι η βελτιωμένη υγιεινή, οι αλλαγές στη γεωργία και η αστικοποίηση έχουν ως αποτέλεσμα την περιορισμένη επαφή με τα μικρόβια με αποτέλεσμα αποκλίσεις του ανοσοποιητικού που ευθύνονται για χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες, αλλεργίες και ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη.
Λαμβάνοντας ως αφετηρία την υπόθεση της υγιεινής, μια διεπιστημονική ομάδα ερευνητών των Πανεπιστημίων της Ζυρίχης και της Λωζάννης ανέλυσε επιδημιολογικά δεδομένα από μια ομάδα περίπου 5.000 ατόμων τα οποία γεννήθηκαν στα μέσα του 20ου αιώνα. Επικεντρώθηκαν στην συνύπαρξη αλλεργιών, ιογενών και βακτηριακών λοιμώξεων καθώς και ψυχοκοινωνικού στρες στην παιδική ηλικία. Με βάση τα πρότυπα πρόωρης νοσηρότητας, οι επιστήμονες προσδιόρισαν πέντε διαφορετικές ομάδες ατόμων που χαρακτηρίστηκαν από βιοδείκτες (αριθμοί λευκών αιμοσφαιρίων, φλεγμονώδεις δείκτες) αλλά και από τη συσχέτισή τους με χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες και ψυχιατρικές διαταραχές κατά την ενηλικίωση .
Η κύρια ομάδα, η οποία αποτελούσε το 60% της συνολικής κοόρτης , διέθετε ένα συνηθισμένο, “ουδέτερο” ανοσοποιητικό σύστημα. Το συνολικό φορτίο νοσηρότητας κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας ήταν συγκριτικά χαμηλό. Το φορτίο αυτό ήταν ακόμη χαμηλότερο για τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα που περιλάμβανε περισσότερο από το 20% των παιδιών. Η δεύτερη αυτή ομάδα εμφάνιζε ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό, “εύπλαστο” ανοσοποιητικό σύστημα. Ακόμη και τα συμπτώματα κοινών παιδικών ασθενειών όπως η ιλαρά, η παρωτίτιδα ή η ερυθρά, για τις οποίες δεν υπήρχε πρόληψη στα μέσα του 20ού αιώνα, εμφανίστηκαν πολύ ηπιότερα σε αυτή την ομάδα από ό, τι στην ομάδα του “ουδέτερου ανοσοποιητικού”.
Η “ανθεκτική” αυτή ομάδα έρχεται σε αντιδιαστολή με τις υπόλοιπες 3 μικρότερες ομάδες. Η “ατοπική” ομάδα (7% της συνολικής κοόρτης) εμφάνισε πολλαπλά αλλεργικά νοσήματα. Η “μικτής” ομάδα (περίπου 9%) χαρακτηρίστηκε από μεμονωμένες αλλεργικές διαταραχές όπως οι αλλεργίες σε φάρμακα, και από ασθένειες με εμπύρετο εξάνθημα όπως είναι οι παιδικές ασθένειες (όπως ιλαρά, ερυθρά , οστριακιά κλπ). Η μικρότερη από τις πέντε ομάδες (περίπου 5%) απαρτίζεται από άτομα που είχαν σωματικό ή ψυχικό τραύμα στην στην παιδική ηλικία. Τα άτομα αυτά ήταν πιο επιρρεπή σε αλλεργικά νοσήματα, αλλά ανταποκρίθηκαν πολύ καλά σε κοινές ιογενείς ασθένειες της παιδικής ηλικίας.
Συγκριτικές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι οι «ουδέτερες» και «ανθεκτικές» ομάδες ήταν μεγαλύτερες μεταξύ των ατόμων με γεννήθηκαν προγενέστερες εποχές σε σχέση με άτομα που γεννήθηκαν μεταγενέστερα.. Το ακριβώς αντίθετο συνέβαινε για την “ατοπική” ομάδα, η οποία αυξανόταν όσο μεταγενέστερη ήταν ή ηλικία γέννησης. Από τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνεταοι για μια ακόμα φορά η υπόθεση της υγιεινής αλλά προχωρά και πέρα από αυτό.
Οι διαφορές μεταξύ των ομάδων διατηρούνται και στην ενήλικη ζωή. . Τα άτομα που ανήκουν στην “ανθεκτική” ομάδα ήταν καλύτερα προστατευμένα κατά την ενηλικίωση όχι μόνο κατά των χρόνιων φλεγμονωδών ασθενειών αλλά και κατά των ψυχικών διαταραχών. Τα μέλη των “ατοπικών” και “μικτών” ομάδων, από την άλλη πλευρά, ήταν ευαίσθητα σε αυξημένους σωματικούς και ψυχιατρικούς κινδύνους για την υγεία σε μεταγενέστερη ηλικία. Η “τραυματισμένη” ομάδα με τα σωματικά και ψυχικά τραύματα στην παιδική ηλικία εμφάνισε επίσης μεγαλύτερη προδιάθεση για ψυχιατρικές ασθένειες κατά την ενηλικίωση, καθώς και υψηλότερο κίνδυνο πάθησης από χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες. Η συσχετίσεις ήταν πολύ μεγαλύτερες στις γυναίκες . Τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί σαν ένας πίνακας διανομής μεταξύ σωματικών και ψυχικών διεργασιών, επίσης η μελέτη αυτή βοηθά στο να κατανοήσουμε γιατί πολλοί άνθρωποι που δεν έχουν ιστορικό ψυχοκοινωνικού τραύματος προσβάλλονται από ψυχικές διαταραχές και, αντιστρόφως, γιατί παιδιά με ψυχοκοινωνικά τραύματα έχουν προδιάθεση σε χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες».
Journal Reference:
Vladeta Ajdacic-Gross, Margot Mutsch, Stephanie Rodgers, Anja Tesic, Mario Müller, Erich Seifritz, En-Young N. Wagner, Roland von Känel, Markus A. Landolt, Nina Steinemann, Viktor von Wyl, Enrique Castelao, Marie-Pierre F. Strippoli, Jennifer Glaus, Caroline Vandeleur, Pedro M. Marques-Vidal, Peter Vollenweider, Martin Preisig. A step beyond the hygiene hypothesis—immune-mediated classes determined in a population-based study. BMC Medicine, 2019; 17 (1) DOI: 10.1186/s12916-019-1311-z
