Allergikos
Ένα αντιισταμινικό που πωλείται χωρίς συνταγή (over the counter-OTC), έδειξε ότι αντιστρέφει την βλάβη στην όραση σε ανθρώπους που πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας-MS). Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στο 68ο συνέδριο της αμερικανικής ακαδημίας νευρολογίας στο Βανκούβερ του Καναδά.
Το φάρμακο λέγεται φουροϊκή κλεμαστίνη και είναι ένας αγωνιστής της ισταμίνης. Πρόκειται για αντιισταμινικό που ανήκει στην κατηγορία των αιθολαμινών. Συγκεκριμένα δρα «μπλοκάροντας» τον Η1 υποδοχέα της ισταμίνης, ανακουφίζοντας από τα αλλεργικά συμπτώματα. Πρόκειται για ένα αντιϊσταμινικό παλαιάς γενιάς που δεν κυκλοφορεί πλέον στη χώρα μας.
Οι διαταραχές της όρασης είναι από το κυριότερα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης (MS), μιας ασθένειας του κεντρικού νευρικού συστήματος. Στην MS ουσιαστικά έχουμε μια διαταραχή στην επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και άλλων μερών του σώματος.
Η MS θεωρείται ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου το σώμα επιτίθεται στη δική του μυελίνη, η οποίος είναι η προστατευτική μόνωση γύρω από τα νεύρα.
Τα πρώτα συμπτώματα της MS εμφανίζονται μεταξύ 20 και 40 ετών. Τα πρώτα συμπτώματα συνήθως είναι η θόλωση της όρασης, η διπλωπία (σ.σ. να βλέπεις ένα αντικείμενο διπλό), οι αλλοιώσεις των χρωμάτων (ιδίως κόκκινου και πράσινου) ή και η τύφλωση στο ένα μάτι.
Εικόνα 1: θόλωση όρασης και διπλωπία
Επιπρόσθετα, οι περισσότεροι ασθενείς με MS εμφανίζουν μυϊκή αδυναμία και δυσκολία στον συντονισμό και την ισορροπία σε τέτοιο βαθμό ώστε να δυσκολεύονται στο περπάτημα ή την ορθοστασία.
Επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τη μυελίνη (το εξωτερικό περίβλημα), τελικά καταστρέφει τα ίδια τα νεύρα. Τα σήματα από και προς τον εγκέφαλο μεταφέρονται πολύ πιο αργά. Ως αποτέλεσμα, η καταστροφή του οπτικού νεύρου είναι συχνή στην πολλαπλή σκλήρυνση.
Εικ 2: έλυτρο μυελίνης γύρω από μικρογλοιακά νεύρα
Είναι η πρώτη φορά που ένα φάρμακο αναστρέφει βλάβες που προκαλούνται από την MS
Στην έρευνα που διεξήγαγε το κέντρο μελέτης της MS του πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο στην Καλιφόρνια (UCSF), οι ερευνητές χρησιμοποίησαν 50 συμμετέχοντες με σκλήρυνση κατά πλάκας και οπτική νευροπάθεια, που είναι καταστροφική για το οπτικό νεύρο το οποίο στέλνει μηνύματα από το μάτι στον εγκέφαλο.
Μέσα σε 5 μήνες, οι συμμετέχοντες-που είχαν ως μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη και έπασχαν από MS κατά μέσο όρο για 5 χρόνια- έκαναν τεστ οράσεως στην αρχή και το τέλος της έρευνας.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι είχαν στοιχεία μίας σταθερής χρόνιας οπτικής νευροπάθειας, πράγμα που σημαίνει πως δεν ανάρρωναν από την βλάβη στην όρασή τους.
Για ένα οπτικό τεστ, οι ερευνητές μέτρησαν τον χρόνο που χρειάστηκε σε ένα σήμα να ταξιδέψει από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα στον οπτικό φλοιό. Για να συμπεριληφθεί κάποιος στην έρευνα , έπρεπε να έχει μια καθυστέρηση μεταφοράς του σήματος μεγαλύτερη από 118 milliseconds (1δευτ.=1000 millisecond) τουλάχιστον στο ένα μάτι, καθώς επίσης και στοιχεία ότι είχε επαρκή ποσότητα οπτικών ινών για να επαναμονώσουν (να καλύψουν δηλαδή με μυελίνη) το νευρικό κύτταρο.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, η βελτίωση στην καθυστέρηση της μεταβίβασης είναι ένας βιολογικός δείκτης της επισκευής της μυελίνης.
Κατά τους πρώτους τρεις μήνες της έρευνας, δόθηκε στους συμμετέχοντες, είτε φουροϊκή κλεμαστινη, είτε εικονικό φάρμακο (πλασέμπο). Έπειτα, για τους επόμενους δύο μήνες οι ρόλοι αντιστράφηκαν: αυτοί που έπαιρναν την πραγματική ουσία, πήραν πλασέμπο και το αντίστροφο.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν το αντιϊσταμινικό παρουσίασαν ελαττωμένες καθυστερήσεις αγωγιμότητας (της τάξης των milliseconds)
H μελέτη αυτή είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική γιατί είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται πιθανή επιδιόρθωση της μυελίνης (που μονώνει τα νεύρα) σε ανθρώπους με χρόνια απομυελίνωση εξ εξαιτίας της MS. Μάλιστα αυτό επιτεύχθηκε με ένα φάρμακο που μόλις 3 χρόνια πριν βρέθηκε ότι έχει κάποια ευεργετική δράση στον εγκέφαλο. Οι υποδοχείς της ισταμίνης στον εγκέφαλο αποτελούν ένα νέο πεδίο μελέτης ενώ παλαιά αντιϊσταμινικά φαίνεται να βρίσκουν νέες ενδείξεις .
Επιβεβαίωση των παραπάνω αποτελεσμάτων και περισσότερη έρευνα απαιτείται μέχρι να μπορεί να συστηθεί η κλεμαστίνη για τη θεραπεία ατόμων με MS
Πηγές:
American Academy of Neurology news release, accessed 22 April 2016.
Additional source: American Academy of Neurology, Multiple sclerosis, accessed 21 April 2016.
Additional source: NIH, Clemastine fumarate, accessed 21 April 2016.
