Allergikos
Από τη χρήση των εισπνεόμενων αντιασθματικών φαρμάκων καταλαβαίνουμε πολλά για τον ασθματικό ασθενή. Έτσι για παράδειγμα ξέρουμε πως ο ασθενής με κακή συμμόρφωση έχει συχνές εξάρσεις και πλημμελώς ελεγχόμενο άσθμα. Η χρήση των βρογχοδιασταλτικών άμεσης δράσης, που προσφέρουν γρήγορη ανακούφιση, επίσης μαρτυρά κακό έλεγχο του άσθματος, αλλά επίσης μπορεί να έχει ένα προβληματικό ψυχολογικό υπόβαθρο. Πολλές φορές μάλιστα η τακτική χρήση των βρογχοδιασταλτικών μας δυσκολεύει να ξεχωρίσουμε τον ασθενή που χρειάζεται αλλαγή αγωγής από τον ασθενή που απλά κάνει κατάχρηση τους.
Σε μια πρόσφατη μελέτη [Gerald JK, et al. J Allergy Clin Immunol Pract, 2015; 3: 957] μελετήθηκε η συχνότητα χρήσης της σαλβουταμόλης (γνωστή ως αλβουτερόλη στην Αμερική) ως δείκτης ψυχολογικής διαταραχής και συγκεκριμένα κατάθλιψης. Η χρήση της σαλβουταμόλης είναι ένα γενικότερο πρόβλημα, αφού υπάρχουν ασθενείς που το χρησιμοποιούν καθημερινά ακόμη και ως μόνη θεραπεία του άσθματος, παρά τις αντίθετες οδηγίες του θεράποντος ιατρού.
Στη μελέτη αυτή, εξετάσθηκαν τρεις ομάδες ασθενών, ανάλογα με τη χρήση της σαλβουταμόλης: «αναμένουσα χρήση», «κατάχρηση» και «μειωμένη χρήση». Όλοι οι ασθενείς κατέγραφαν σε ημερολόγιο τις ημέρες με/ ή χωρίς συμπτώματα καθώς και την έκτακτη χρήση σαλβουταμόλης, ενώ όλοι επίσης ήταν σε παράλληλη χορήγηση μοντελουκάστης.
Από τους ασθενείς με κατάχρηση, οι μισοί περίπου έκαναν χρήση σαλβουταμόλης καθημερινά κατά τις 4 εβδομάδες που διήρκεσε η μελέτη. Αυτή ήταν η ομάδα που είχε το χειρότερα ελεγχόμενο άσθμα, αλλά επίσης και την χειρότερη βαθμολόγηση στο σκορ ποιότητας ζωής, καθώς και αναφερόμενη αρνητική επίδραση στις πνευματικές δραστηριότητες. Αναφορικά με την κατάθλιψη χρησιμοποιήθηκε ειδικό ερωτηματολόγιο (CES-D) και βρέθηκε πως το 32% της ομάδας κατάχρησης έχει τον κίνδυνο κατάθλιψης, σε σύγκριση με το 19% των ασθενών με μειωμένη χρήση και το 17% των αναμενόμενης χρήσης.
Ακόμη κι αν η μικρή διάρκεια της μελέτης, όπως και το ότι βασίζεται πάνω στα στοιχεία του ημερολογίου που έδωσαν οι ασθενείς (κι όχι σε αντικειμενικές παράμετρους), μειώνουν την βαρύτητα της μελέτης, τα αποτελέσματα της δεν παύουν να είναι χρήσιμα, επιβεβαιώνοντας το ότι θα πρέπει να υπάρχει η προσέγγιση του ασθενούς να είναι πολύπλευρη. Η καταγραφή των «κατ’ επίκληση» δόσεων σαλβουταμόλης παραμένει ένα χρήσιμο εργαλείο για τον Αλλεργιολόγο.
